خواص دارویی آش شله قلمکار
4 روز پیش
0
آیا از خواص دارویی آش شله قلمکار چیزی می‌دانید؟ پشت این غذای سنتی ایرانی، ترکیبی از مواد مغذی و ادویه‌های شفابخش که قرن‌هاست در دل آشپزخانه‌ها و نسخه‌های طب سنتی جا خوش کرده، پنهان شده است. از حبوبات گرفته تا گوشت و ادویه‌های معطر، هرکدام نقش تاثیرگذاری در تقویت و سلامت بدن ایفا می‌کنند.
اگر تاکنون فکر می‌کردید که آش فقط یک غذای سیرکننده است، وقت آن است که نگاه‌تان را عوض کنید و ادامه این مقاله را با جنبه‌های کمترشنیده‌شده از یکی از اصیل‌ترین غذاهای ایرانی بخوانید.
خواص دارویی آش شله قلمکار در ترکیبات اصلی و پایه آن
خواص دارویی آش شله قلمکار یکی از دلایل اصلی محبوبیت این غذای سنتی ایرانی است. این آش با ترکیب حبوبات، سبزیجات تازه و ادویه‌های خاص، نه‌فقط یک وعده غذایی کامل و مقوی به‌شمار می‌رود، بلکه دارویی طبیعی برای بهبود سلامت جسم و تقویت سیستم گوارش است.
در ادامه با مواد تشکیل‌دهنده آش شله قلمکار و خواص دارویی هریک آشنا می‌شویم.
- عدس: عدس سرشار از پروتئین گیاهی و فیبر است که به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. فیبر موجود در عدس باعث افزایش حس سیری واقعی و کمک به کنترل وزن میشود.
- نخود: نخود منبع غنی از ویتامین‌های گروه B، آهن و منیزیم است که موجب تقویت سیستم ایمنی، افزایش انرژی و بهبود گردش خون میشود. نخود خواص ضدالتهابی دارد و به تقویت عضلات کمک می‌کند.
- لوبیا: لوبیا دارای آنتی‌اکسیدان‌های فراوان و پروتئین گیاهی است که باعث سلامت قلب و کنترل فشارخون میشود. فیبر موجود در لوبیا عملکرد روده‌ها را تنظیم می‌کند.
- گشنیز: گشنیز با خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی خود، به بهبود هضم غذا، کاهش نفخ و سم‌زدایی بدن کمک می‌کند. این سبزی همچنین سلامت کلیه‌ها و سرعت تصفیه خون را ارتقا می‌دهد.
- جعفری: جعفری غنی از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌هاست که باعث تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب و بهبود عملکرد کبد میشود. همچنین به تنظیم فشارخون و بهبود کارکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند.
- کشک: منبع غنی از کلسیم و پروتئین است که به تقویت استخوان‌ها و سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. همچنین به‌دلیل داشتن پروبیوتیک‌ها، موجب بهبود عملکرد روده و تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
- تره: تره یکی از سبزیجات گرم و پرخاصیت که در طب سنتی برای پاکسازی بدن و بهبود هضم غذا شناخته شده است و به کاهش نفخ و تقویت معده کمک می‌کند.
- اسفناج: اسفناج سرشار از آهن و ویتامین‌های A و C است که در تقویت بینایی، خون‌سازی و بهبود عملکرد سیستم ایمنی نقش مهمی دارد
- گوشت: گوشت، به‌ویژه گوشت گوسفند که در آش شله قلمکار استفاده میشود، منبع پروتئین و آهن است و به ساخت عضله، تقویت قوای بدن و بهبود سلامت خون کمک می‌کند
- ماش: ماش به‌عنوان یک ماده خنک‌کننده و ضدالتهاب شناخته میشود. همچنین در بهبود جوش‌های پوستی، سم‌زدایی و بهبود عملکرد کلیه‌ها موثر است.
- برنج: برنج به‌عنوان منبع انرژی و کربوهیدرات‌های سالم، به تامین سوخت بدن کمک می‌کند.
خواص درمانی ادویه‌های استفاده‌شده در آش شله قلمکار
اگر قرار باشد آش شله قلمکار را به یک داروی خوشمزه شباهت دهیم، ادویه‌های موجود در آن، حکم نسخه شفابخش طبیعی را دارند. زردچوبه، فلفل سیاه، دارچین و گاه زنجبیل، ادویه‌هایی هستند که نه‌تنها طعم‌دهی فوق‌العاده‌ای دارند، بلکه هرکدام با خواص درمانی خود، اثر دارویی آش را چندبرابر می‌کنند. برای مثال:
- زردچوبه: ماده فعال کورکومین در زردچوبه خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی دارد که موجب کاهش مشکلات گوارشی، تسکین دردهای مفصلی و تقویت سیستم دفاعی بدن میشود.
- فلفل سیاه: سوخت‌وساز بدن را بالا می‌برد.
- دارچین: دارچین باعث تنظیم قندخون، بهبود گردش خون و افزایش متابولیسم بدن میشود و خواص ضدباکتریایی نیز دارد که سلامت عمومی بدن را ارتقا می‌دهد.
- نعناع خشک: با خاصیت ضدنفخ و آرام‌بخش، گوارش را تسهیل می‌کند.
خواص دارویی آش شله قلمکار زیر ذره‌بین طب سنتی؛ از طعم تا درمان
آش شله قلمکار، از دیرباز در فرهنگ غذایی و درمانی ایران ریشه‌دار بوده است. از دیدگاه طب سنتی، آش شله قلمکار نقش یک داروی طبیعی را ایفا می‌کند که در پاکسازی بدن از سموم، تسهیل فرایند هضم غذا، حفظ تعادل مزاج، کاهش التهاب معده، تقویت سیستم ایمنی، رفع خستگی و افزایش انرژی، نفخ و التهاب معده تاثیرگذار است.
سرو این آش در فصول سرد سال به‌ویژه هنگامی که بدن به‌دلیل سرماخوردگی و آنفولانزا دچار ضعف میشود، یک راهکار تقویتی موثر است. در واقع ترکیبات سالم و مواد مغذی غنی در این آش باعث شده که از دیدگاه علم طب سنتی، فراتر از یک وعده غذای معمولی باشد.
خواص دارویی آش شله قلمکار برای سیستم گوارش و معده
آش شله قلمکار به‌عنوان یک معجون طبیعی برای بهبود هضم غذا، کاهش التهاب معده و تسکین مشکلات گوارشی شناخته میشود. فیبرهای موجود در حبوبات و سبزیجات این غذا به تنظیم حرکات روده کمک می‌کنند و باعث رفع یبوست می‌شوند. ازطرفی، ادویه‌های گیاهی مانند زردچوبه و نعناع، خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارند که محیط معده را سالم و آرام نگه می‌دارند.
حضور گوشت در آش شله قلمکار باعث تامین پروتئین‌های مورد نیاز برای بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده میشود و همچنین با افزایش ترشح آنزیم‌های گوارشی فرایند هضم را سهولت می‌بخشد. بنابراین، می‌توان گفت خواص دارویی آش شله قلمکار نه‌تنها باعث هضم آسان غذا و کاهش ناراحتی معده میشود، بلکه به حفظ تعادل میکروفلور روده و افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت‌های گوارشی می‌انجامد.
وقتی شله قلمکار دشمن سلامت میشود؛ چه کسانی نباید آش شله قلمکار بخورند؟
با وجود خواص دارویی آش شله قلمکار، بهتر است بدانید این غذای غنی و مقوی ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد. افراد مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر، بیماری‌های التهابی روده یا نفخ شدید، ممکن است بعداز مصرف این غذا، با ناراحتی گوارشی مواجه شوند.
به‌دلیل وجود گوشت قرمز و چربی‌های پنهان، افرادی که مبتلا به کلسترول بالا و نقرس هستند، بهتر است در مصرف آن جانب احتیاط را رعایت کنند.
چنانچه سابقه حساسیت به حبوبات دارید یا پزشک تغذیه شما را از مصرف ادویه‌های گرم مانند فلفل و دارچین منع کرده، بهتر است از مصرف این غذا خودداری کنید. به خاطر داشته باشید که حتی غذاهایی با بالاترین ارزش تغذیه‌ای، در شرایط خاص محدودیت‌های خود را برای مصرف دارند.
آش شله قلمکار و راز کالری‌های پنهانش!
بسته به موادی که در تهیه آش شله قلمکار استفاده میشود، میزان کالری آن متفاوت خواهد بود. ترکیباتی همچون گوشت، حبوبات، برنج و کشک از منابع غنی پروتئین و کربوهیدرات هستند و کالری این غذا را افزایش می‌دهند.
افرادی که رژیم کاهش وزن دارند، باید در مصرف این غذا تعادل را رعایت کنند. البته نباید فراموش کرد که خواص دارویی آش شله قلمکار قابل توجه است. این آش با ترکیبات طبیعی و مغذی، موجب تامین انرژی، تقویت سیستم گوارش و بالارفتن سوخت‌وساز بدن میشود. بنابراین، حتی اگر کالری زیادی داشته باشد، درصورت مصرف متعادل، یک رژیم هوشمندانه محسوب میشود.
در ادامه میزان کالری هریک از ترکیبات آش شله قلمکار را به‌طور تقریبی بررسی کرده‌ایم.
- گوشت گوسفندی (100 گرم): حدود 200 تا 250 کیلوکالری
- برنج (1/3 پیمانه پخته‌شده): حدود 80 کیلوکالری
- عدس (2 قاشق غذاخوری پخته): حدود 60 کیلوکالری
- لوبیا چیتی یا سفید (2 قاشق غذاخوری پخته): حدود 70 کیلوکالری
- نخود پخته (2 قاشق غذاخوری): حدود 70 کیلوکالری
- ماش پخته (2 قاشق غذاخوری): حدود 60 کیلوکالری
- کشک (یک قاشق غذاخوری): حدود 30 کیلوکالری
- پیاز داغ (یک قاشق غذاخوری): حدود 50 کیلوکالری
- سبزی آش شامل تره، جعفری، گشنیز، اسفناج (جمعاً یک پیمانه پخته): حدود 3 کیلوکالری
جمع‌بندی
با نگاهی به خواص دارویی آش شله قلمکار درمی‌یابیم که این آش گنجینه‌ای از درمان‌هاست. این غذا با داشتن ترکیبات مقوی همچون حبوبات، گوشت، سبزیجات و ادویه‌های گوناگون، فواید زیادی هم ازلحاظ علم پزشکی و هم طب سنتی دارد.
اگرچه آش شله قلمکار غذایی شفابخش است، اما افرادی که دارای اضافه‌وزن یا مشکلات گوارشی حاد هستند، باید آن را بااحتیاط بخورند. اگر به‌دنبال غذایی هستید که هم طعم لذیذی داشته باشد و هم بدن‌تان را تقویت کند، آش شله قلمکار انتخاب خوبی خواهد بود.
